Όποιος πληροί τα κριτήρια για τη διαταραχή του φάσματος του αυτισμού (ASD) θα διαγνωστεί περαιτέρω ότι έχει ASD επίπεδο 1, ASD επίπεδο 2 ή ASD επίπεδο 3, σύμφωνα με κριτήρια που περιγράφονται στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, 5η Έκδοση (DSM) -5).
Αυτά τα επίπεδα βασίζονται στα πλεονεκτήματα και τους περιορισμούς ενός ατόμου όσον αφορά την ικανότητά του να επικοινωνεί, να προσαρμόζεται σε νέες καταστάσεις, να επεκτείνεται πέρα από τα περιορισμένα ενδιαφέροντα και να διαχειρίζεται την καθημερινή ζωή. Δείχνουν συγκεκριμένα πόση υποστήριξη χρειάζεται ένα αυτιστικό άτομο, με επίπεδο 1 που σημαίνει σχετικά λίγη υποστήριξη απαιτείται και επίπεδο 3 που δείχνει την ανάγκη για μεγάλη υποστήριξη.
Εικόνα από τον Cindy Chung, VerywellΤα τρία επίπεδα αυτισμού επιτρέπουν στους γιατρούς να κάνουν μια συγκεκριμένη διάγνωση και επίσης βοηθούν όποιον φροντίζει κάποιον με αυτισμό να έχει μια σαφή κατανόηση των δυνατοτήτων και των περιορισμών αυτού του ατόμου. Τα επίπεδα αντικατοπτρίζουν έναν πιο εκλεπτυσμένο τρόπο διάγνωσης του αυτισμού από ό, τι το προηγούμενο DSM.
Στο DSM-IV, ο αυτισμός χωρίστηκε σε πέντε διακριτές διαγνώσεις που κυμαίνονται από το σύνδρομο Asperger (ουσιαστικά ένα συνώνυμο για τον ήπιο ή «αυτισμό υψηλής λειτουργίας») έως την αυτιστική διαταραχή, η οποία έδειξε σοβαρό αυτισμό.
Επίπεδο 1: Απαίτηση υποστήριξης
Το επίπεδο 1 ASD είναι η πιο ήπια ή η πιο «υψηλή λειτουργία» μορφή αυτισμού. Τα παιδιά με ASD επιπέδου 1 δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν κατάλληλα με άλλους. Για παράδειγμα, μπορεί να μην λένε το σωστό στην κατάλληλη στιγμή ή να μπορούν να διαβάσουν κοινωνικά στοιχεία και γλώσσα του σώματος.
Ένα άτομο με ASD επίπεδο 1 συνήθως μπορεί να μιλήσει με πλήρεις προτάσεις και να επικοινωνήσει, αλλά έχει πρόβλημα να εμπλακεί σε συνομιλίες με άλλους. Μπορεί να προσπαθήσουν να κάνουν φίλους, αλλά να μην είναι πολύ επιτυχημένοι.
Μπορεί επίσης να είναι άκαμπτοι με ορισμένους τρόπους και έχουν πρόβλημα να μετακινηθούν από τη μία δραστηριότητα στην άλλη. Επιπλέον, μπορεί να έχουν προβλήματα με την οργάνωση και τον προγραμματισμό που τους εμποδίζουν να είναι ανεξάρτητοι.
Επίπεδο 2: Απαίτηση ουσιαστικής υποστήριξης
Τα άτομα με ASD επίπεδο 2 θα έχουν πιο προφανή προβλήματα με τη λεκτική και κοινωνική επικοινωνία από αυτά που έχουν διαγνωστεί με το επίπεδο 1. Ομοίως, θα δυσκολευτούν να αλλάξουν την εστίαση. Μπορεί, για παράδειγμα, να αναστατωθούν πολύ όταν πρέπει να μετακινηθούν από τη μία δραστηριότητα στην άλλη ή να εγκαταλείψουν το σχολείο στο τέλος της ημέρας.
Τα παιδιά με επίπεδο 2 τείνουν να έχουν πολύ στενά ενδιαφέροντα και να εμπλέκονται σε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές που μπορούν να δυσκολευτούν να λειτουργήσουν σε ορισμένες καταστάσεις.
Ένα άτομο που έχει διαγνωστεί με ASD επίπεδο 2 τείνει να μιλά με απλές προτάσεις και επίσης παλεύει με μη λεκτικές μορφές επικοινωνίας.
Επίπεδο 3: Απαιτείται πολύ σημαντική υποστήριξη
Το επίπεδο 3 είναι η πιο σοβαρή μορφή αυτισμού. Τα παιδιά αυτής της κατηγορίας θα εκδηλώσουν πολλές από τις ίδιες συμπεριφορές με εκείνες με τα επίπεδα 1 και 2, αλλά σε πιο ακραίο βαθμό. Τα προβλήματα που εκφράζονται λεκτικά και μη λεκτικά μπορούν να καταστήσουν πολύ δύσκολη τη λειτουργία, την αλληλεπίδραση κοινωνικά και την αντιμετώπιση μιας αλλαγής στην εστίαση ή στην τοποθεσία. Η συμμετοχή σε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές είναι ένα άλλο σύμπτωμα του ASD επιπέδου 3.
Ένα άτομο με επίπεδο ASD 3 θα έχει πολύ περιορισμένη ικανότητα να μιλάει με ευκρίνεια και σπάνια θα ξεκινήσει αλληλεπιδράσεις. Όταν ξεκινούν μια αλληλεπίδραση, θα το κάνουν αδέξια. Κάποιος με το επίπεδο 3 θα ανταποκριθεί μόνο σε πολύ άμεσες κοινωνικές προσεγγίσεις από άλλους ανθρώπους.
Περιορισμοί επιπέδων ASD
Αν και τα επίπεδα υποστήριξης ASD είναι χρήσιμα για να δείξουν πού ένα αυτιστικό άτομο πέφτει στο φάσμα σχετικά με τη σοβαρότητα, έχουν σημαντικούς περιορισμούς. Μπορεί να είναι υποκειμενικά και να μην έχουν αποχρώσεις, και το DSM-5 προσφέρει μικρή εξειδίκευση σχετικά με τους τύπους υποστήριξης που υποδεικνύονται ή τις καταστάσεις στις οποίες απαιτείται υποστήριξη - για παράδειγμα, ορισμένοι αυτιστικοί άνθρωποι χρειάζονται υποστήριξη στο σχολείο, αλλά είναι καλά στο σπίτι, ενώ άλλοι μπορεί τα πηγαίνεις καλά στο σχολείο αλλά παλεύεις σε κοινωνικές καταστάσεις.
Επιπλέον, το επίπεδο που έχει ένα άτομο όταν διαγνωστεί για πρώτη φορά μπορεί να αλλάξει καθώς αναπτύσσει και βελτιώνει τις κοινωνικές δεξιότητες και καθώς η σοβαρότητα των ζητημάτων όπως το άγχος ή η κατάθλιψη, κοινά μεταξύ των ατόμων με αυτισμό, μειώνεται.
Η κατώτατη γραμμή: Η εκχώρηση ενός από τα τρία επίπεδα αυτισμού μπορεί να είναι χρήσιμη για την κατανόηση του πόσο πιθανό να είναι κάποιος υψηλής ή χαμηλής λειτουργίας και για τον καθορισμό των τύπων υπηρεσιών και υποστηρίξεων που θα τους εξυπηρετούσαν καλύτερα. Ωστόσο, δεν προβλέπει ή δεν λαμβάνει υπόψη τις αποχρώσεις στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά τους, πράγμα που σημαίνει ότι η υποστήριξη και οι υπηρεσίες που λαμβάνουν θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα εξατομικευμένες.